Czytanie słowników jest dziś niemodne, wiemy. Jednak, żeby opowiedzieć o emocjach, żeby zaplanować jakieś działanie, żeby się porozumieć – zawsze trzeba to nazwać. Pomagamy znaleźć odpowiednie SŁOWO.
Uzupełniajmy go. Dajcie znać jaki termin powinien znaleźć się w słowniku.
Działalność mająca na celu jednanie zwolenników dla jakiejś sprawy, propagowanie jakichś haseł lub ideologii.
Dowód, racja, przesłanka dowodu, twierdzenie mające uzasadnić albo obalić tezę.
Zespół argumentów, motywacja, sposób dowodzenia.
Wiąże się z przemocą psychiczną. To wszelka przemoc z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych – komunikatorów, czatów, stron internetowych, blogów, SMS-ów, MMS-ów. To m.in. publikowanie i rozsyłanie ośmieszających informacji, zdjęć i filmów, obraźliwe komentowanie wpisów na blogu.
Dyskusja w sformalizowanych ramach organizacyjnych, często odbywająca się publicznie, np. parlamentarna, oksfordzka, lub sokratejska.
Proces rozważania i konfrontowania ze sobą lub z innymi własnych uczuć, emocji czy poglądów. W psychologii jest to jeden z głównych procesów odpowiadających za kształtowanie i ewolucję osobowości.
Naradzać się nad czymś rozmyślać, rozważać, roztrząsać, debatować (z łaciny: deliberare – rozważać, zastanawiać się).
Polityk, działacz, głoszący hasła obliczone na łatwy efekt, poklask, schlebiający masom, szafujący próżnymi obietnicami, budzący nieziszczalne nadzieje, wysuwający w imieniu mas żądania nie do spełnienia.
Proces kolektywnego podejmowania decyzji zgodnie z zasadami partycypacji obywatelskiej, z wykorzystaniem kombinacji elementów demokracji bezpośredniej i przedstawicielskiej. Stosowana m.in. w samorządach terytorialnych i pracowniczych.
Fałszywa, kłamliwa, rzekoma informacja rozpowszechniana publicznie. Dziś mówilibyśmy o facke news.
Prowadzony jest w środowiskach działaczy lokalnych organizacji pozarządowych, samorządowców oraz przede wszystkim wśród tzw. zwykłych obywateli. Jest po to by wszyscy poznali zasady i zalety demokracji partycypacyjnej, czyli de facto przysługujące im prawa. Odnosi się do polityki publicznej jako całości, jest zróżnicowany i globalny, ale także mniej zorganizowany niż dialog społeczny.
Jest sumą wzajemnych interakcji pomiędzy związkami zawodowymi, organizacjami pracodawców oraz organami państwa. Prowadzona jest w celu osiągnięcia porozumienia w kwestii kontroli nad zmiennymi czynnikami społecznymi i ekonomicznymi. W większości krajów europejskich stale rozbudowywane są mechanizmy doskonalące prowadzenie negocjacji i konsultacji rządów z przedstawicielami głównych grup społecznych. Dzięki nim możliwe jest współdecydowanie partnerów społecznych w sprawach kluczowych dla swoich państw i dla nich samych. Mechanizmy dialogu umożliwiają budowanie szerokiego konsensusu społecznego wokół wartości i kwestii fundamentalnych dla państw i obywateli. Partnerzy społeczni wspólnie z rządem starają się o wypracowanie rozwiązań, które czynią z ich krajów obszar konkurencyjny ekonomicznie, a także przyjazny społecznie.
W Polsce funkcjonuje Rada Dialogu Społecznego. Działa w oparciu o ustawę z 24 lipca 2015 r. o „Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego.
Oparty na wnioskowaniu z uprzednio przyjętych twierdzeń (przesłanek), poparty argumentacją, nieintuicyjny, logiczny, refleksyjny.
Zbiór idealnych wzorów kulturowych (ideałów). Jasno określonych i realizowanych w grupie społecznej czy społeczności. Dzięki zaangażowaniu w realizację tych wzorów zachowań, uwidaczniają się wartości danej grupy. Etos jest nośnikiem wartości, idei, które wpływają na procesy społeczne. Jest systemem reguł działania charakterystycznych dla danych kultur czy kategorii zawodowych (etos nauczyciela, lekarza). W odróżnieniu od pojęcia etyki, pojęcia etosu nie stosuje się do opisu działań jednostek.
Prowadzenie pracy grupy, które nastawione jest na wykorzystanie potencjału wszystkich jej członków. Dzięki pracy facylitatora możliwe jest zapewnienie efektywnej współpracy i atmosfery sprzyjającej wypracowaniu rozwiązań. Oznacza wszechstronne wspieranie lub ułatwianie procesów, w które zaangażowane są zespoły ludzkie.
Jego rola w zespole sprowadza się do zwiększania efektywności pracy, a nie sugerowania czy kreowania rozwiązań. Pozytywnie wpływa na efektywność, przebieg i atmosferę pracy zespołu. Dobrzy facylitatorzy potrafią zorientować się nie tylko w założeniach projektu, nad którym ma pracować grupa, ale też w dynamice organizacji – i dzięki temu określić cel współpracy.
Tymczasowe przypuszczenie, mające ułatwić wyjaśnienie zjawiska; domysł; założenie oparte na prawdopodobieństwie, a wymagające sprawdzenia (z greckiego hypothesis – przypuszczenie).
Oznacza sposób zachowania, który uwzględnia, szanuje i akceptuje różnorodność. Dotyczy zrozumienia oraz wspierania różnic i wyjątkowości, które nas definiują. Aby budować zróżnicowane zespoły musimy nauczyć się współpracować z osobami o różnych językach i kulturach, potrzebach; rozumieć ich odmienną perspektywę. W tym celu w organizacji potrzebna jest kultura inkluzyjna, wspierająca zainteresowanie drugim człowiekiem.
Nowe działania społeczne, mające na celu polepszenie jakości życia osób, społeczności. Owa nowość może wynikać z wprowadzania unikalnych rozwiązań, ale także z faktu wdrożenia już znanego rozwiązania, występującego w nowym kontekście społecznym. Innowacje społeczne obejmują te innowacje, które posiadają zarówno społeczne cele, jak i środki. Obejmują także nowe idee (produkty, usługi i modele), które zaspokajają potrzeby społeczne oraz tworzą nowe relacje społeczne i związki oparte na współpracy. Zgodnie z definicją Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, innowacje społeczne to „rozwiązania, które równocześnie odpowiadają na zapotrzebowanie społeczne jak i powodują trwałą zmianę w danych grupach społecznych. Te rozwiązania mogą wiązać się z innowacyjnymi produktami, usługami bądź procesami, które umożliwiają odmienne rozwiązywanie typowych problemów społecznych”.
Rozmówca (z łaciny: interlocutus od interloqui – wmieszać się w rozmowę).
Ugoda, polubowne załatwienie sporu, osiągnięte w formie wzajemnych ustępstw; odstępstwo od zasad dla praktycznych korzyści (z łaciny: compromissum – ugoda i compromittere – przyrzec wzajemną zgodę na decyzję arbitra).
Przekazywanie wiadomości, myśli (z łaciny: communicare – dzielić, brać udział).
Różnica zdań, rozbieżność poglądów; spór, dyskusja, polemika (z łaciny: controversia – wątpliwość; zwada).
Dawanie równych szans i poczucia przynależności wszystkim bez względu na m.in. pochodzenie, płeć czy wiek.
W realu – przewodniczący dyskusji, ktoś kto koordynuje publiczną rozmowę, dyskusję oraz formułuje wynikające z niej wnioski. W świecie online – osoba oceniająca komentarze oraz inne treści wprowadzane na stronie WWW, kanale IRC, liście dyskusyjnej, serwisie społecznościowym itp. Celem moderacji jest m.in. zapobieganie trollowaniu, nadużyciu systemu komentarzy oraz zapewnieniu, że wpisy nie będą naruszać czyjejś godności.
Łagodzić, powściągać (z łaciny: moderatio – umiarkowanie, od moderare – miarkować, rządzić, kierować).
Porozumienie Bez Przemocy, porozumienie współczujące, w skrócie PBP – sposób porozumiewania się opracowany przez Marshalla Rosenberga. Pozwala na wyeliminowanie przemocy w dialogu, Działa dzięki skupieniu uwagi na komunikacie rozmówcy oraz na własnych uczuciach i potrzebach, a także dzięki specyficznym formom posługiwania się językiem.
wiąże się z „zarządzaniem różnorodnością” i „równymi szansami”
Bezstronność. Postawa badawcza wolna od uprzedzeń. Postawa człowieka w ocenie zjawisk, ludzkich zachowań i systemów wartości, oparta na równoważeniu pierwiastka racjonalnego i emocjonalnego oraz kierowaniu się racjami zarówno dobra ogólnego, jak i własnego. Obiektywizm nie wyklucza angażowania się, wręcz przeciwnie – potwierdza się właśnie poprzez zaangażowanie po stronie prawdy, sprawiedliwości, słusznych argumentów, rzeczowości, przedmiotowości. Obiektywizm w poznawaniu świata, oznacza uznanie niezależności treści wiedzy od podmiotu poznającego, jej intersubiektywnej sprawdzalności i zgodności z rzeczywistością.
Bezstronny, wolny od uprzedzeń, rzeczowy, odpowiadający rzeczywistości. Istniejący fizycznie, niezależnie od czyjejkolwiek świadomości.
Mniemanie, sąd, przekonanie, pogląd, zdanie, (zła albo dobra) sława u ludzi, renoma, reputacja, ocena, zaopiniowanie (z łaciny: opinio – pogląd, przeczucie, wyobrażenie, przesąd).
Przeciwnik, zwłaszcza w dyskusji, ten kto oponuje, przeczy, jest odmiennego zdania (z łaciny: oppositio – opór i opponens, opponentis – przeciwstawiać).
Uczestnictwo, udział jednostek w projekcie czy instytucji. Udział ludności w podejmowaniu decyzji politycznych i ekonomicznych, współpraca między instytucjami a społeczeństwem, podział władzy. Szczególnym zastosowaniem pojęcia jest popularny system „demokracji partycypacyjnej” (inaczej uczestniczącej), polegający na uspołecznieniu zarządzania budżetami miast lub dzielnic. Choć w realizowanych projektach demokracji partycypacyjnej bierze udział tylko część społeczeństwa (choć mogą wszyscy), zaś budżety partycypacyjne stanowią na ogół zaledwie kilka procent ogólnego budżetu miasta czy dzielnicy, demokracja partycypacyjna uważana jest za jedną z form realizacji demokracji bezpośredniej, czyli rządów bez pośrednictwa wybieranych reprezentantów (z łaciny: particeps – biorący udział, z angielskiego: participation – uczestniczenie).
Branie udziału w podejmowaniu decyzji lub w jakichś wspólnych działaniach i wydarzeniach, które dotyczą nas, jako obywateli. Sprzyja rozwojowi demokracji, pobudzeniu i integracji środowisk (także lokalnych) dzięki podejmowaniu wspólnych działań. Opiera się na komunikacji obywatelek i obywateli z władzą. Polega ona na wspieraniu władzy (państwowej, samorządowej, ale też np. dyrekcji w szkole) w podejmowaniu decyzji i szerzej w zarządzaniu, a także na byciu w kontakcie z władzami, interesowaniu się tym, co władze robią oraz czasem wyrażaniu swojego sprzeciwu wobec ich działań. Partycypacja obywatelska, to partycypacja dotycząca nas jako obywateli i obywatelek – członków i członkiń jakiejś wspólnoty – np. sąsiedzkiej, lokalnej lub państwowej. Nazywana jest także partycypacją publiczną, lub społeczną.
Sztuka przekonywania kogoś do własnych racji, jedna z metod retoryki, odwołuje się do intelektu, emocji i woli (z łaciny: persuasio – przekonanie, wiara, opinia, przesąd).
Spór, dyskusja, dysputa, kontrowersja w słowie albo w piśmie, na temat polityczny, naukowy, społeczny, artystyczny itp.
Porozumienie współczujące, w skrócie PBP – sposób porozumiewania się opracowany przez Marshalla Rosenberga (Nonviolent Communication – NVC). Pozwala na wyeliminowanie przemocy w dialogu, Działa dzięki skupieniu uwagi na komunikacie rozmówcy oraz na własnych uczuciach i potrzebach, a także dzięki specyficznym formom posługiwania się językiem.
Wyzwanie, umyślna zaczepka; podstępne judzenie, podpuszczanie kogoś do szkodliwych dla niego (lub dla osób trzecich) działań albo decyzji.
Wywieranie wpływu na proces myślowy, zachowanie lub stan fizyczny innej osoby, pomimo braku jej przyzwolenia. Stosowana przy użyciu środków komunikacji interpersonalnej w celu uzyskania jakiejś korzyści. W odróżnieniu od agresji, cechuje się intencjonalnością, racjonalnością i jest działaniem przemyślanym, a często także grupowym. Typowymi środkami przemocy psychicznej są między innymi poniżanie, ośmieszanie, izolacja społeczna, czyli kontrolowanie i zakazywanie bądź ograniczanie kontaktów z innymi ludźmi. Tego rodzaju przemoc jest charakterystyczna dla nowoczesnego społeczeństwa, w którym bywa stosowana zarówno przez osoby znajdujące się na wyższym stanowisku w miejscu pracy, lub osoby mające szerszą władzę, jak i przez podporządkowujący się autorytetom personel.
Każdy akt przemocy, związany z faktem przynależności danej osoby do określonej płci. Jej rezultatem jest, lub może być, fizyczna, seksualna lub psychiczna krzywda lub cierpienie kobiet. Przemoc stanowi także groźba popełnienia takich czynów. Wynika z przekonania o nierówności płci. Często uważana za formę zbrodni nienawiści.
Teoria i sztuka przemawiania, krasomówstwo.
Wykrętna, niesolidna argumentacja. Nauka i działalność sofistów starożytnej Grecji.
Wędrowni nauczyciele filozofii i retoryki w starożytnej Grecji, przygotowujący obywateli do życia publicznego. Później, głównie za sprawą Platona, zyskali złą reputację jako przeciwnicy ustalonego porządku społecznego, głosiciele egalitaryzmu, ateiści, sceptycy, uczący za pieniądze, umiejący udowodnić dowolne twierdzenie.
Nazwa różnych teorii filozoficznych, doktryn, które za punkt wyjścia przyjmują podmiotowe (subiektywne) doznanie, a nie obiektywną rzeczywistość. To także kierowanie się osobistymi względami, upodobaniami, obawami, uprzedzeniami i pragnieniami w ocenie faktów i jako miernikiem zła i dobra.
Uwarunkowany przeżyciami i poglądami danego człowieka, indywidualny, stronniczy.
Mówić o kimś (lub o czymś) coś złego, a nieprawdziwego, rzucać oszczerstwa, kalumnie, obmawiać, spotwarzać.
Ma na celu wyrównanie szans oraz współgranie społeczności mimo jego różnorodności. Celem jest stworzenie takiego środowiska, aby każdy czułby się szanowany i doceniany, oraz mógł realizować swój indywidualny potencjał. Ma przeciwdziałać nierównemu traktowaniu, wynikającemu z różnorodności związanej np. z wiekiem, rasą, płcią, występującą niepełnosprawnością czy neuroróżnorodnością.